Category: Artikuj

Shtatë nga mësimet më të mira të psikologjisë dhe çfarë i bën ato të tilla. 

Këshillat më të mira të psikologjisë

Shtatë nga mësimet më të mira të psikologjisë dhe çfarë i bën ato të tilla.

Ne jetojmë në një botë ku këshillat psikologjike ofrohen në mënyra dhe forma të ndryshme. Këshillat mbi lidhjet janë më të përhapurat dhe më të klikuarat nga publiku. Gjithësesi, psikologjia shkon përtej temës së dashurisë duke ofruar mënyra për të përmirësuar gjithçka, duke filluar qç nga fiziku juaj deri tek aftësia për të menxhuar buxhetin. Lexojini dhe shihni vetë nëse janë apo jo 7 mënyrat më të mira për të përmirësuar jetën tonë të përditshme:

1• Ju mund të mësoni shumë duke vështruar sjelljen e personave të tjerë. Për një psikolog të sjelljes ,gjëja më e rëndësishme për të kuptuar një person është të vështrojë se çfarë ai ose ajo bën. Njerëzit shpenzojnë para për gjëra të cilat ata dëshirojnë, investojnë kohën e tyre për projekte që i shohin si të rëndësishme,dhe shprehin karakterin e tyre në mënyrën sesi ata flasin dhe ecin. Nëse jeni i regjur me praktika të tilla, mund të luani lojra të tipit Sherlock Holmes në të cilat ju merrni diçka nga një person dhe vërtetoni kështu nëse hipotezat tuaja jane të vërteta apo jo. Megjithatë, zgjedhjet që personat bëjnë kur i jepet një liri e caktuar mund të tregojnë më shumë për vlerat,interesat dhe personalitetin e tyre.

2• Forcat e brëndshme mund të çojnë në sjellje të jashtme. Njerëzit mund të udhëhiqen nga impulse dhe konflikte që as nuk mendonin se mund ti kishin. Frojdi vuri në dukje duke “zbuluar” të pandërgjegjshmen se si impluset tona të ndrydhura çojnë në atë sjellje që vezhguam në pikën #1. Nuk duhet të jesh psikoanalist që të jesh i aftë për të kuptuar bazat e mekanizmave mbrojtës, apo për të kuptuar se ndonjëherë ekzistojnë disa çështje që na bëjnë ankthiozë  apo mund të katalizojnë disa nga sjelljet më kundërproduktive ( psh. nervozizmi).

3• Lidhjet e afërta janë të rëndësishme për mirëqënien. Vetëbesimi është një gol që shumë nga ne perpiqen të arrijnë, dhe shumë njerëz do bëjnë gjithçka për të shprehur pamvarësinë e tyre. Gjithësesi, ashtu siç shumë shkencëtarë kanë treguar kohë pas kohe, duke perfshirë edhe një studim afatgjatë mbi intimitetin dhe mirëqënien , aftësia për tu lidhur ngushtë me persona të tjerë do të na aftësojë më shumë në sfidat e jetës. Kjo është ndoshta edhe arsyeja pse njerëzit kërkojnë këshilla mbi lidhjet herë pas here. Kur lidhja juaj duket se nuk po funksionon, ju filloni të shqetësoheni dhe bëheni të vrazhdë,por kur partneri juaj mund të mbështetet tek ju, ju ndjeni se mund ti mbijetoni gjithçkaje që ndodh në botën jashtë.

4• Përforcimet pozitive janë një motivues shumë i madh. Skinneri tregoi shumë vite më parë se kafshët-përfshi edhe njerëzit- do të bëjnë gjithçka për të arritur atë që duan. Filozofia e punës së Skinnerit ishte se përforcimet , jo ndëshkimet, do na ndihmojnë shumë në dëshirat tona. Skinner projektoi disa paradigma eksperimentale që treguan saktësisht si të formojmë sjelljen duke çuar përpara pasojat e asaj sjellje. Në jetën tonë ne përdorim përforcime pozitive edhe atëherë kur nuk e kuptojmë se po e bëjmë si psh, kur nxisni fëmijët tuaj të studiojnë më tepër apo të largoni veten nga ndonjë ves, përforcimet pozitive janë pjesë e jetës sonë dhe janë diçka që funksionon.

5•  Përdoreni ose lëreni të “vdesë”.  Kjo shprehje e njohur lidhet përgjithesisht me trurin, dhe nevojën që ne kemi për ta mbajtur aktiv për të mos humbur disa nga aftësitë si kujtesa dhe reagimi i shpejtë. Origjina e kësaj shprehje në fakt, vjen nga puna e kërkuesve të seksit Master dhe Johnson në diskutimet që ata bën për seksin në jetën e vonë. Studimet e tyre mbi  të rritur të moshuar treguan rëndësinë e të qëndruarit seksualisht aktiv edhe pse forma fizike e tyre mund të mos jetë në maksimum. Megjithatë ne e dimë shumë mirë se aktiviteti fizik nxit funksionim më të mirë konjitiv, pak rëndësi ka mosha. Dorëzimi, kur ne fakt gjithçka duhet është thjesht një sforcim minimal, është një shenjë se kujtesa juaj do të vuajë nga shenjat e fshirjes së saj. Një studim afatgjatë me persona të moshës mesatare tregoi humbje të lehta në aftësinë intelektuale në vitet e tyre të mëpasme.

6• Bëni kujdes në mënyrën sesi situata prek sjellen. Ushqimi i psikologjisë është demonstrimi sesi individi reagon në mënyrë të ngjashme, pa patur parasysh si reagon personalitetiiI tij në situatë. Për shembull paragjykimet e brëndshme apo të jashtme i bëjnë njerëzit të grupohen me njerëz të tjerë që i shohin të ngjashëm me veten dhe të shkaktojnë zemërim, fyerje, apo përçmim të njerëzve që nuk i shohin si të ngjashëm me veten. Mendoni se si mërziteni kur shihni një grup kalimtarësh që kalojnë rrugën ndërkohë që ju prisni teksa ata kalojnë. Në anën tjetër, kur jeni ju ai që kaloni rrugën, ju tërboheni nëse një makinë i bie buris që ju të nxitoni. Kjo dhe plot sjellje të tjera nga jeta jonë e përditshme na tregojnë influencën depërtuese, dhe na bën të jemi më të ndjeshëm dhe më të pranueshëm ndaj ndjenjave njerëzore.

7•  Kuptoni se ka diçka më shumë sesa thjesht “librat e mënçur” të inteligjencës.

Për më shumë se një shekull, teoria e faktorit “g” dominoi pikëpamjen e psikologjisë mbi inteligjencën. Ideja e g-së u propozua nga psikologu britanik Charles Spearman i cili hodhi idenë se inteligjenca konsiston në aftësi të veçanta mendore. Kjo ide ndezi shumë polemika në vitet ’90 kur u qartësua se g-ja më tepër reflektonte  njohuritë akademike. Disa kritikë si Robert Sternberg, Daniel Goleman, dhe Howard Gardner drejtuan një lëvizje kundër  g-së, lëvizje e cila çoi në rimendimin e idesë sesi ne përcaktojmë inteligjencën. Edukatorët, teoricienët dhe kërkuesit tashmë e kanë kuptuar se është e rëndëshishme të shtojnë edhe “njerëzit e mënçur”, dhe “rrugët e mënçura” (midis të tjerash) në kuotuesin e inteligjencës së vjetër tashmë.

Psikologjia është një subjekt i pafund magjepës për shumë nga ne, dhe këto 7 mësime të saj mund t’iu ndihmojnë të zgjidhni shumë nga dilemat e saj, me të cilat mund të përballeni në jetën tuaj të përditshme.

Duhet të jeni në gjëndje të kërkoni falje në çdo kohë; Shoh kaq shumë krenari të padobishme që shkatërron marrëdhëniet më të mira.
Ne përjetojmë emocione të shumta çdo ditë, dhe ndonjëherë ato janë të këndshme, ndërsa të tjerët janë më pak.
Të ashtuquajturat emocione negative së bashku me ato pozitive janë një pjesë integrale e botës sonë emocionale, dhe ne nuk mund të mendojmë për fshirjen e tyre. Por është shumë e dobishme të njiheni me idenë se emocionet negative menaxhohen. Kjo është e mundur duke mësuar teknikat e duhura, duke mësuar të menaxhoni emocionet.
Që ne të mësojmë të jetojmë me to, në mënyrë që ato të mos marrin dhe të mos kenë kontroll mbi jetën tonë.

Të mësuarit për të menaxhuar emocionet negative: një projekt që mund të zbatohet në disa hapa:
Emocionet tona nuk vijnë kurrë rastësisht, edhe kur duket se janë atje për asnjë arsye të dukshme, gjithmonë ekziston një arsye. Sepse emocionet tona janë të lidhura me jetën tonë dhe përparimin e saj, me situatat që ne jemi thirrur për të menaxhuar çdo ditë, me marrëdhëniet që endemi, me cilësinë e vetë jetës.

Emocionet mbajnë gjithmonë një mesazh, dhe varet nga ne që ta deshifrojmë atë dhe të bëjmë atë që duhet.
Pra, hapi i parë për të qënë në gjëndje të kontrollojmë emocionet është t’i kushtojmë vëmëndje ngjarjeve të jetës sonë dhe asaj që emocionet dhe përvojat lindin prej saj. Emocioni pra duhet të kuptohet dhe që të jmi në gjëndje ta bëjmë këtë, ai duhet të kontekstualizohet.
Është e nevojshme të kuptohet pse ndjehem në një farë mënyre, çfarë po përjetoj, ose çfarë kam përjetuar, ose çfarë do të duhet të ndodhë.

Shoqërimi i emocionit me kontekstin nga i cili buron, më lejon të ndërmarr hapin tjetër në mënyrë që të menaxhoj emocionet negative në një mënyrë funksionale. Kuptoni në situatën e veçantë se si po sillem, dhe nëse..dhe cilat alternativa të tjera kam në dispozicion.
Të qënit në errësirë për të gjitha këto aspekte shpesh nuk na lejon të kuptojmë se çfarë po ndiejmë, aq më pak si pasojë e të qënurit në gjëndje të menaxhojmë më mirë atë që po përjetojmë, dhe për këtë arsye të #menaxhojmë emocione negative.

Si të kontrollojmë Emocionet në një Mënyrë Funksionale

Ne duhet të pranojmë faktin se në jetën tonë disa herë do të duhet të merremi me menaxhimin e emocioneve të pakëndshme. Dhe për të dalë prej kësaj fitues do të jetë e rëndësishme ta bëni në një mënyrë funksionale.
Një mënyrë funksionale, siç kemi parë më lart, konsiston para së gjithash në të kuptuarit dhe dhënien e kontekstit të emocioneve. Sepse një herë që përqëndrohemi tek situata dhe tek ajo që ndiejmë, mund të përpiqemi të thellohemi dhe të shohim të gjitha mundësitë që kemi.

Është shumë e dobishme dhe funksionale përveç vlerësimit dhe përqëndrimit në problem, duke zhvendosur vëmendjen e dikujt në zgjidhjen e problemit, domethënë atë që mund të bëhet për t’u marrë me situatën aktuale.
Një mënyrë #funksionale për të menaxhuar emocionet negative është gjithashtu t’i pranojmë ato si pjesë e jona. Dhe për të kuptuar se nëse ne nuk i “fryjmë” ato, por përkundrazi kuptojmë se çfarë ato duhet të na thonë dhe të përballimi me to, duke bërë veprime të drejta, ato nuk mund të na bëjnë asgjë ose nuk na kushtëzojnë.
Një mënyrë tjetër e shkëlqyeshme për të kontrolluar emocionet negative është t’i ndani ato. Sepse është shumë më e lehtë për të moduluar atë që ndiejmë së bashku me dikë, e jo vetëm.
Të mos harrojmë se emocionet negative që ndahen ulen, ndërsa emocionet pozitive që ndahen rriten.

Si të Kontrolloni Emocionet në një Mënyrë Jofunksionale

Fatkeqësisht, disa prej nesh, megjithëse kanë si qëllim të menaxhojnë emocionet negative, në të vërtetë përdorin metoda jofunksionale.
Një nga mënyrat më të dëmshme që do të çojnë në vuajtje të caktuara është shtypja vullnetare e emocioneve. Refuzimi i tyre, pretendimi duke bërë sikur nuk i prov

oni, duke thënë se gjithçka është në rregull edhe nëse e dimë që nuk është kështu, nuk do të çojë në ndonjë zgjidhje.
Edhe shmangia e situatave, përpjekja për të shpëtuar nga ajo që duhet të bëhet është një modalitet jofunksional që nuk mund të sjellë rezultate të mira. Dhe kjo sigurisht nuk do të çojë në zgjidhjen e vështirësive që ne po përjetojmë.
Dhe ne jemi gjithmonë në të njëjtin drejtim kur aktiviteti ynë kryesor është të fajësojmë të tjerët për emocionet tona. Për shkak se emocionet na takojnë, prandaj është përgjegjësia jonë, varet nga ne që të merremi me to dhe të marrim vendime.

Nëse, për shembull, gjëndja ime e keqe është e lidhur me një marrëdhënie që nuk funksionon, do të jetë e padobishme të vazhdoj të insistoj që personi tjetër të ndryshojë dhe për këtë arsye të shkarkoj gjëndjen time të keqe jashtë.
Tjetri ndryshon vetëm nëse ai dëshiron të ndryshojë. Dhe gjëndja ime e keqe më takon mua, dhe mua më takon mua ta vlerësoj se si ta menaxhojmë marrëdhënien ndryshe, në dritën e vështirësive të paraqitura.
Vetëm në këtë mënyrë situata mund të ndryshojë dhe gjëndja ime të zgjidhet.

Edhe vetëm të përpunosh është një zakon i vërtetë jo-funksional,që synon të kontrollojë emocionet. Njëstrategji që në vend që të ndihmojë shpesh çon në bllokim, sepse nuk parashikon ndonjë zgjidhje të vërtetë.
Si përfundim, unë do të doja të them që emocionet nuk na kontrollojnë dhe nuk mund të na kushtëzojnë, përveç nëse ne jemi ata që e lejojnë atë. Dhe ata mund ta bëjnë këtë përkohësisht vetëm nëse zgjedhim strategji të gabuara.
Prandaj është e mundur të mësojmë se si të menaxhojmë emocionet, duhet ta bëjmë atë çdo ditë duke përdorur strategji funksionale. Kjo na lejon të kuptojmë, të hapim më shumë mundësi, zgjidhje praktike dhe pranimin e tyre.

Vetëm në këtë mënyrë ne do të jemi në gjëndje të përjetojmë emocionet, madje edhe ato të pakëndshmet, si aleatë dhe bartës të mesazheve për tu kuptuar dhe menaxhuar. Dhe jo vetëm si armiqtë që duhet të largohen me çdo kusht.
Dhe të mos harrojmë se emocionet janë pjesë e jona, se ato janë pjesë e jona dhe na tregojnë rrugën, dhe largimi i tyre është ekuivalent me fshirjen e një pjese të thelbit, ekzistencës tonë.
Çdo përpjekje apo tentativ për të shtypur kështu është e dënuar të dështojë.

Kush përpiqet për kuptuar problemet e tij, nuk është i çmëndur por shumë i zgjuar! Të gjithë kemi probleme, por kush i drejtohet psikologut dëshiron ti zgjidhi ato!
Si profesioniste, përveç shërbimit online skype; studio.psikologjie, pres në studio në Tiranë  për më shumë se 14 vjet dëgjoj dhe ndihmoj njerëzit konkretisht për të dalë nga situata të vështira dhe për të rimarrë jetën në duart e tyre.