TRUKE PSIKOLOGJIKE QË DO T’JU NDRYSHOJNË JETËN
Truke psikologjike që mund t’ju ndryshojnë jetën
Mendja e njeriut është një nga mekanizmat më të sofistikuar dhe më të fuqishëm që ekziston. Shpeshherë, mënyra se si e perceptojmë realitetin, si e interpretojmë atë që na ndodh dhe si reagojmë ndaj situatave të ndryshme përcakton drejtpërdrejt cilësinë e jetës sonë. Në praktikën e përditshme në Studio Psikologjike e Doktoreshë Sonila Hoxha në Tiranë, vërehet se shumë pacient përjetojnë ankth, pasiguri, mendime të tepërta dhe vështirësi në marrjen e vendimeve jo sepse nuk kanë kapacitete, por sepse nuk i njohin apo nuk i përdorin si duhet mekanizmat e mendjes së tyre.
Truket psikologjike nuk janë magji dhe as manipulim. Ato janë teknika dhe qasje që bazohen në funksionimin real të trurit dhe ndihmojnë pacientin të menaxhojë më mirë emocionet, mendimet dhe sjelljet e tij. Të përdorura në mënyrë të ndërgjegjshme, ato rrisin kontrollin personal, vetëdijen dhe qartësinë në përditshmëri.
Paradoksi i zgjedhjes – pse më pak është më shumë
Një nga gabimet më të zakonshme që njeriu bën është besimi se sa më shumë zgjedhje të ketë, aq më i lumtur do të jetë. Në realitet, ndodh e kundërta. Truri mbingarkohet nga informacioni dhe mundësitë e shumta dhe përjeton atë që quhet lodhje nga vendimmarrja. Kjo gjendje e bën pacientin të ndihet i bllokuar, i pavendosur dhe shpesh i pakënaqur me zgjedhjen që bën.
Një mënyrë e thjeshtë, por efektive për të dalë nga ky bllokim është kufizimi i zgjedhjeve në vetëm dy alternativa. Kjo redukton stresin, rrit qartësinë dhe i jep individit ndjesinë e kontrollit. Në procesin e psikoterapisë, ky parim përdoret shpesh për t’i mësuar pacientët të marrin vendime më të shpejta dhe më të ndërgjegjshme.
Ankorimi i dopaminës – kthimi i detyrave të vështira në përvoja të pranueshme
Dopamina është neurotransmetuesi që lidhet me kënaqësinë dhe motivimin. Një teknikë shumë praktike është lidhja e një aktiviteti që nuk ju pëlqen me diçka që ju jep kënaqësi. Për shembull, dëgjimi i muzikës së preferuar ndërsa bëni një punë të bezdisshme, ose pirja e kafesë tuaj të preferuar gjatë një detyre sfiduese.
Me kalimin e kohës, truri fillon të relacionojë edhe detyrën e vështirë me ndjesi pozitive. Kjo teknikë përdoret shpesh nga pacient që kanë vështirësi me disiplinën, motivimin apo përmbushjen e përgjegjësive të përditshme.
Efekti i pritshmërive – çfarë mendoni, e ndërtoni
Truri ka një prirje natyrale për të konfirmuar atë që beson. Ky fenomen njihet si efekti i pritshmërive. Nëse hyni në një situatë duke menduar se do të jetë e pakëndshme, mendja juaj do të fokusohet pikërisht në elementët që e përforcojnë këtë bindje. E kundërta ndodh kur i sugjeroni vetes se diçka do të jetë një përvojë pozitive.
Në praktikën terapeutike, pacient inkurajohen të flasin me veten në mënyrë më mbështetëse, më realiste dhe më optimiste. Vetë-dialogu i brendshëm është një nga format më të fuqishme të programmimit mendor.
Ndalimi përpara se të thoni “po” – rivendosja e kufijve personalë
Shumë njerëz thonë “po” menjëherë, nga frika e refuzimit, konfliktit apo zhgënjimit të tjetrit. Kjo sjellje, me kalimin e kohës, konsumon energjinë dhe krijon pakënaqësi të brendshme. Një pauzë e shkurtër, një “Do ta mendoj”, i jep mesazh si tjetrit, ashtu edhe vetes, se koha dhe energjia juaj kanë vlerë.
Kjo rrit vetëvlerësimin e perceptuar dhe ndihmon pacientin të vendosë kufij më të shëndetshëm në marrëdhënie personale dhe profesionale.
Rregulli i kulmit dhe finalit – si të përfundoni ditën në mënyrë pozitive
Truri nuk kujton çdo detaj të një përvoje, por vetëm momentet më intensive dhe përfundimin e saj. Për këtë arsye, është shumë e rëndësishme që dita të mbyllet me një ndjesi pozitive. Mund të jetë një listë mirënjohjeje, një shëtitje e qetë, një bisedë e këndshme ose dëgjimi i një kënge që ju pëlqen.
Kjo praktikë ndikon drejtpërdrejt në mënyrën se si e vlerësoni jetën tuaj dhe redukton ndjenjat e ngarkesës emocionale.
Personifikimi i ankthit – zvogëlimi i fuqisë së tij
Ankthi shpesh perceptohet si diçka e pakontrollueshme dhe kërcënuese. Një teknikë interesante është t’i vendosni ankthit tuaj një emër qesharak ose pa rëndësi, si “Kaseta e vjetër” ose “Idiotsia e radhës”. Kjo distancë psikologjike e zvogëlon fuqinë e mendimeve negative dhe krijon hapësirë për racionalitet.
Kjo metodë përdoret gjerësisht në trajtimin e ankthit dhe mendimeve obsesive në Studio Psikologjike e Doktoreshë Sonila Hoxha.
Zgjerimi i kohës përmes përvojave të reja
Kur jeta bëhet monotone, truri ndalon së regjistruari detaje të reja dhe koha duket sikur kalon me shpejtësi. Ndryshimet e vogla në rutinë, si zgjedhja e një rruge tjetër apo provimi i një aktiviteti të ri, e bëjnë kohën të duket më e gjatë dhe më e pasur me kuptim.
Kjo ndihmon në rritjen e ndjesisë së gjallërisë, kreativitetit dhe pranisë në moment.
Psikoterapia si mjet transformimi
Të gjitha këto teknika janë pjesë e një procesi të thellë vetëdijeje. Ato nuk zëvendësojnë psikoterapinë, por e përforcojnë atë. Ankthi, paniku, mendimet e tepërta, vështirësitë në menaxhimin e emocioneve dhe traumat e së kaluarës trajtohen në mënyrë profesionale përmes seancave terapeutike me psikologun.
Psikoterapia nuk është një shenjë dobësie. Është një akt guximi dhe vetërespekti. Çdo pacient që zgjedh të punojë me veten, zgjedh rritjen, qetësinë dhe cilësinë e jetës.
Në situata shqetësimi emocional, figura e psikologut është një ndihmë konkrete dhe efektive. Studio Psikologjike është e përkushtuar t’i qëndrojë krah çdo pacienti në rrugëtimin e tij drejt shërimit dhe zhvillimit personal.
Drejtoju Psikologut
Seanca live & online
Teams: studio.psikologjie
WhatsApp & Viber
