Viktimizmi Dëmton Shëndetin Tënd
Viktimizmi është një qëndrim që shumë njerëz e kanë ndoshta pa e kuptuar, por që mund të ketë pasoja serioze për shëndetin mendor dhe mirëqenien e përgjithshme.
- Viktimizimi është një qëndrim që ndryshon personalitetin dhe dëmton shëndetin… Hulumtimet tregojnë se brënda trurit, stimujt negativ perceptohen më shpejt sesa ato pozitiv.
- Viktimizimi është një kurth dhe gjeneron Stres të konsiderueshëm.
- Personi që viktimizohet forcon vetëvlerësimin e ulët dhe pasigurinë e tij/saj.
- Sa më shumë të bëni viktimën, aq më shumë do ta bindni veten se jeni viktimë dhe aq më shumë do të shkaktoni situata në të cilat do të jeni viktimë.
- Viktimizimi është një qëndrim i jetës vetë-shkatërrues…
- Për sa kohë që ankohesh kurrë nuk do të gjesh zgjidhje për problemet e tua.
Në thelb, viktimizmi është një tendencë për të perceptuar veten si të pafuqishëm ose të dëmtuar nga të tjerët dhe nga rrethanat. Për shumë pacientë, ky qëndrim shfaqet si një ankth i vazhdueshëm, ndjenja të ulëta të vetëvlerësimit dhe pasiguri në marrëdhënie dhe vendime të përditshme.
Hulumtimet e fundit të neuroshkencës tregojnë se truri jonë ka një prirje natyrale për të vënë më shumë vëmendje tek stimujt negativë sesa tek ata pozitivë. Kjo do të thotë se, sa më shumë të përqendrohemi në ankesat dhe problemet e jetës, aq më shumë aktivizohet një cikël i brendshëm i stresit. Viktimizmi, në këtë kontekst, bëhet një kurth që jo vetëm që forcon ndjenjat e pafuqisë, por gjithashtu shkakton stres të konsiderueshëm, i cili ka pasoja fizike dhe psikologjike.
Kur një pacient adopton një qëndrim viktimizues, ai ose ajo shpesh e përdor këtë sjellje për të mbrojtur vetëvlerësimin e ulët dhe për të shmangur përgjegjësitë. Megjithatë, efekti është i kundërt: sa më shumë ankohesh dhe ndihesh viktimë, aq më shumë e beson veten se je i pafuqishëm. Kjo sjellje çon në krijimin e situatave të reja ku viktimizimi ripërsëritet, duke formuar një cikël të vetë-shkatërrueshëm.
Shumë pacientë që kanë këtë tendencë nuk e kuptojnë sa energji harxhojnë duke u përqendruar në problemet pa gjetur zgjidhje. Ankesa e vazhdueshme, kritikimi i të tjerëve ose ripërjetimi i ngjarjeve negative nuk ndryshon realitetin, por vetëm ushqen ndjenjat e pakënaqësisë dhe mërzitjes. Kjo sjellje i vendos të tjerët përreth pacientit në një pozicion të pakëndshëm, shpesh duke i bërë ata të distancohen ose të ndihen të stresuar nga negativiteti i vazhdueshëm.
Shkencëtarët e Universitetit Stanford kanë treguar se ekspozimi më shumë se 30 minuta në ditë ndaj përmbajtjeve negative ka një efekt dëmshëm mbi trurin. Kur pacientët përqendrohen vazhdimisht tek problemet dhe ankesa, kjo jo vetëm që rrit stresin, por mund të ndikojë edhe në funksionet njohëse dhe emocionale. Truri ynë është i ndjeshëm ndaj repetimit të negativitetit, dhe sa më shumë të ushqehet me ankesa, aq më e vështirë bëhet të shihet një zgjidhje ose një perspektivë e re.
Një nga pasojat më të dukshme të viktimizmit është ulja e vetëvlerësimit. Pacientët që ankohen shpesh ndihen të pafuqishëm për të ndërmarrë veprime konkrete. Ata e shohin veten si spektatorë në jetën e tyre, jo si protagonistë. Ky qëndrim ndikon negativisht në marrëdhënie, punë dhe shëndetin mendor, duke krijuar një ndjenjë të vazhdueshme frike dhe pasigurie.
Viktimizmi gjithashtu çon në një ngarkesë emocionale të tjerëve. Kur dikush shpesh shpreh pakënaqësi ose ankesa, njerëzit përreth shpesh ndihen të lodhur ose të detyruar të përballojnë negativitetin e vazhdueshëm. Kjo mund të shkaktojë distancim social, izolim dhe ndjenja të vetmisë, të cilat e përkeqësojnë ciklin e viktimizmit dhe ndikimin e tij mbi shëndetin mendor.
Në vend që të përqendrohemi tek gabimet e të tjerëve ose të ripërjetojmë vuajtjet, psikologët sugjerojnë adoptimin e një qasjeje aktive për zgjidhjen e problemeve. Kjo përfshin njohjen e sfidave personale dhe marrjen e hapave konkretë për t’i adresuar ato. Psikoterapia është një mënyrë efektive për të ndërprerë ciklin e viktimizmit dhe për të mësuar aftësi të reja për menaxhimin e stresit dhe ndjenjave të pakënaqësisë.
Konsulta psikologjike online dhe pranë studios
Tek Studio Psikologjike e Doktoreshe Sonila Hoxha në Tiranë, pacientët trajtohen me qasje të individualizuar. Psikoterapia ofron një ambient të sigurt ku pacienti mund të eksplorojë emocionet e veta, të kuptojë sjelljet që e vendosin në pozita viktimizimi dhe të zhvillojë strategji për të përballuar sfidat e jetës. Trajtimi fokusuar në shëndetin mendor ndihmon pacientët të rigjejnë vetëbesimin dhe të përmirësojnë cilësinë e jetës së tyre.
Një nga aspektet më të rëndësishme të psikoterapisë është të kuptuarit se ankesa dhe negativiteti nuk sjellin zgjidhje. Pacienti mëson të identifikojë modelet e mendimit viktimizues dhe të krijojë një qasje të re, më pozitive dhe proactive. Në vend që të ripërsërisë ankesa të kota, pacienti mëson të ndërmarrë hapa konkretë për të ndryshuar realitetin e tij ose të saj.
Përveç përfitimeve psikologjike, reduktimi i viktimizmit ka efekt edhe mbi shëndetin fizik. Stresi i vazhdueshëm, i shkaktuar nga ankesa dhe negativiteti, lidhet me një rritje të tensionit të gjakut, probleme të zemrës dhe çrregullime të gjumit. Prandaj, ndërhyrja psikologjike nuk është vetëm një mënyrë për të përmirësuar mirëqenien emocionale, por edhe një investim në shëndetin fizik afatgjatë.
Viktimizmi është një model që mund të thyhet. Trajtimi me psikolog dhe zhvillimi i vetëdijes për mënyrën se si mendimet dhe veprimet tona ndikojnë tek ndjenjat tona janë hapa kyç për të ndërtuar një jetë më të balancuar dhe më pak të varur nga negativiteti. Pacientët që investojnë në shëndetin e tyre mendor përjetojnë një rritje të energjisë, motivimit dhe aftësisë për të përballuar sfidat e jetës me qetësi dhe siguri.
Në përfundim, viktimizmi nuk është një realitet i pashmangshëm, por një zgjedhje që mund të ndryshohet. Me ndihmën e një psikologu, pacienti mëson të menaxhojë emocionet, të ndërpresë ciklet e negativitetit dhe të zhvillojë aftësi të qëndrueshme për të përballuar jetën. Në vend që të ripërsërisë modele vetë-shkatërruese, pacienti bëhet protagonist i jetës së tij ose saj dhe krijon mundësinë për një të ardhme më të shëndetshme, më të lumtur dhe më të plotë.
Seanca live & online
Teams: studio.psikologjie
WhatsApp & Viber
