Mbështetni Gjithmonë Veten Në Momente Të Vështira
Pse është thelbësore për shëndetin mendor
Në jetën e çdo individi ka momente sfiduese që kërkojnë përballje, reflektim dhe aftësinë për të qëndruar pranë vetes. Shpesh, mënyra se si reagojmë ndaj vështirësive të sotme vjen si pasojë e përvojave të hershme emocionale, veçanërisht atyre të zhvilluara në marrëdhënien me prindërit. Në Studio Psikologjike në Tiranë, vëmendja ndaj origjinës së plagëve emocionale dhe forcimi i vetëmbështetjes janë dy prej themeleve kryesore të punës terapeutike.
Një rast i ndodhur së fundmi gjatë seancave psikoterapeutike ilustron qartë ndikimin e fëmijërisë në jetën e një të rrituri. Një paciente rreth të dyzetave ndau me terapisten këtë përjetim: “Mamaja ime më shikon ende me atë pamje gjykuese edhe sot që jam mbi 40 vjeç. Për këtë arsye, ose e shmang, ose bëj gjithçka që ajo të jetë e kënaqur, vetëm që të mos e ndjej më atë presion mbi vete.” Kjo frazë nuk përfaqëson thjesht një mendim momental, por një mënyrë të të jetuarit që e ka shoqëruar gjatë gjithë jetës së saj.
Kjo sjellje nuk është e rastësishme. Ajo është një strategji e brendshme, e formuar në fëmijëri, për t’u mbrojtur nga një figurë prindërore gjykuese, e rreptë apo emocionalisht e dhunshme. Për një fëmijë, pranimi i nënës është jetik. Ndaj shmangia e konfliktit dhe përpjekja për të qenë një “fëmijë i mirë” bëhet një mënyrë mbijetese.
Mirëpo, pyetja që duhet bërë është: a funksionon ende kjo strategji në moshë të rritur? Apo, pavarësisht se dikur ishte e vlefshme, sot po e dëmton identitetin dhe vetëvlerësimin?
Kur strategjitë e dikurshme të mbijetesës kthehen në pengesë
Në psikoterapi, një element shumë i rëndësishëm është të kuptuarit se sjelljet e zhvilluara në fëmijëri shpesh vazhdojnë edhe në moshë të rritur, edhe pse nuk janë më të dobishme. Shmangia e gjykimit të nënës dikur e mbrojti atë fëmijë të vogël nga dhimbja emocionale, por sot, e rritura vazhdon të sillet si në atë kohë, duke braktisur veten për të shmangur konfliktin.
Gjatë terapisë, terapistja i tha pacientes: “Ajo ishte një fëmijë shumë i mirë, është edhe sot. Por a jemi të sigurt se, duke vazhduar të jetë ende ai fëmijë i bindur që shmang gjykimin, nuk po braktis fëmijën që ishte dikur dhe që ende ka nevojë për mbrojtje?”
Kjo pyetje hap një reflektim të thellë. Kur vazhdojmë të përsërisim të njëjtat modele sjelljeje për të shmangur kritikën, dhunën emocionale apo mospranimin nga prindi, ne pa vetëdije po vazhdojmë të jetojmë sipas rregullave të tyre, duke mos u lejuar të ndërtojmë identitetin tonë autentik.
Pra, lind natyrshëm pyetja: a po shmangim vërtet dhimbjen, apo po shmangim të vërtetën tonë?
A duhet të vazhdojmë t’i shmangim gjykimet e prindërve?
Shumë të rritur, edhe pas moshës 30, 40 apo 50 vjeç, vazhdojnë të kërkojnë miratimin e prindërve, sikur nga ai miratim varet vlera e tyre personale. Në fakt, kjo nevoje ka rrënjë psikologjike dhe emocionale. Fëmija brenda tyre ende beson se pa miratimin e nënës ose babait, nuk ka vlerë.
Por, çfarë ndodh kur i shmangim prindërit, dhe jo nevojën emocionale të brendshme?
Shmangia nuk zgjidh plagën. Shmangia shtyn dhimbjen, forcon frikën dhe e mban individin të bllokuar në një rol të vjetër psikologjik. Ajo mbijetuese që dikur ishte një vajzë e vogël e frikësuar, sot është një e rritur që ka të drejtë të kujdeset për veten, të vendosë kufij të shëndetshëm dhe të mos braktisë më nevojat e saj emocionale.
Rëndësia e vetëmbështetjes në shëndetin mendor
Mbështetja e vetes në momente të vështira nuk është vetëm një koncept i bukur motivues. Është një aftësi psikologjike thelbësore që zhvillohet dhe forcohet me ndërgjegjësim dhe punë të brendshme. Vetëmbështetja do të thotë:
- Të dëgjosh emocionet e tua
- Të mos minimizosh përvojat e tua
- Të validosh ndjenjat e tua pa gjykim
- Të mos kërkosh miratim të jashtëm për të pasur vlerë
- Të vendosësh kufij të shëndetshëm, veçanërisht me prindërit
Shëndeti mendor, siç theksohet në Studio Psikologjike është një investim thelbësor për cilësinë e jetës. Përjetimi i ankthit, panikut, depresionit, vështirësive emocionale, menduarit e tepërt, rishfaqja e traumave të hershme dhe shtrembërimet njohëse janë gjendje që jo vetëm kuptohen, por trajtohen me efektivitet përmes psikoterapisë.
Psikoterapia si proces shërues
Kërkimi i ndihmës psikologjike nuk është shenjë dobësie. Është akt pjekurie dhe dashurie ndaj vetes. Psikoterapia i ndihmon pacientët të:
- kuptojnë origjinën e modeleve të tyre emocionale dhe sjellore
- identifikojnë plagët e pashëruara të fëmijërisë
- çlirohen nga fajet e pamerituara
- ndërtojnë vetëbesimin dhe vetëvlerësimin
- krijojnë marrëdhënie më të shëndetshme me veten dhe të tjerët
Në momentet e shqetësimit të brendshëm, figura e psikologut bëhet udhërrëfyesi që ndihmon individin të rikthejë ekuilibrin, qartësinë dhe forcën e brendshme.
Psikoterapia është për të gjithë, sepse askush nuk është i imunizuar ndaj sfidave të jetës. Askush nuk lind me manualin e menaxhimit të emocioneve dhe traumave. Dhe pikërisht për këtë ekzistojnë profesionistët e shëndetit mendor.
Koha të flasësh me veten dhe me një profesionist
Nuk është gjithmonë e lehtë të përballesh me të vërtetat e brendshme. Por shmangia e tyre nuk i zhduk. Përkundrazi, i thellon. Koha për të folur me një psikolog është kur:
- ndjen se po i shmang situatat për të mos u gjykuar
- nuk arrin të vendosësh kufij me prindërit
- ndjen ankth, pasiguri, faj apo frikë pa arsye të dukshme
- ke vështirësi të përballesh me emocionet
Ndryshimi fillon kur zgjedh të mos e braktisësh veten.
Nëse po përjeton sfida emocionale dhe mendore, nëse po njeh veten në historinë e mësipërme, atëherë është momenti të kërkosh mbështetje profesionale. Në Studio Psikologjike të Dr. Sonila Hoxha ofrjmë një hapësirë të sigurt, konfidenciale dhe mbështetëse për procesin tënd shërues.
Seanca live & online
Teams: studio.psikologjie
WhatsApp & Viber
