Ekziston Një Ndryshim I Madh Midis Diskutimit Të Shëndetshëm Dhe Debatit Të Pakuptimtë
Kur debati humbet kuptimin, si të ruani qetësinë mendore në komunikim
Në jetën e përditshme, komunikimi është çelësi i ndërveprimit njerëzor. Ai ndikon në marrëdhëniet familjare, profesionale, shoqërore dhe emocionale. Megjithatë, jo çdo bisedë sjell mirëkuptim. Ekziston një dallim i qartë midis një diskutimi të shëndetshëm dhe një debati të pakuptimtë që vetëm konsumon energji mendore dhe krijon stres. Për shumë individë, tendenca për të shpjeguar vazhdimisht pikëpamjen e tyre te të tjerët bëhet burim lodhjeje, ankthi dhe zhgënjimi. Kjo është një nga temat më të shpeshta që trajtohet edhe në seancat e psikoterapisë pranë Studio Psikologjike e Doktoreshë Sonila Hoxha në Tiranë.
Pse disa diseda bëhen të pakuptimta
Shpesh përpiqemi të bindim dikë për një këndvështrim të caktuar, të argumentojmë me fakte dhe logjikë, ose të sjellim shembuj për të shpjeguar se çfarë mendojmë. Problemi lind kur pala tjetër nuk është e gatshme të dëgjojë për të kuptuar, por dëgjon vetëm për t’u përgjigjur. Kjo formë komunikimi është e bazuar te egocentrizmi mendor dhe te mungesa e fleksibilitetit njohës.
Nuk çdo person arrin të kuptojë konceptin e perspektivës së ndryshme. Kjo kërkon një nivel të caktuar pjekurie mendore dhe emocionale. Nëse një individ është i bllokuar në bindjet e veta, nuk reflekton dhe nuk pranon që ekzistojnë edhe mënyra të tjera të të menduarit, atëherë debatet me të bëhen të kota dhe shpesh të dëmshme për mirëqenien e tjetrit. Në një farë mënyre, dialogu shndërrohet në një mur, ku fjalët nuk depërtojnë dhe kuptimi nuk arrihet.
Diskutimi i shëndetshëm kundrejt debatit të pavlefshëm
Një diskutim i shëndetshëm ndërtohet mbi bazën e respektit të ndërsjellë, dëgjimit aktiv, kuriozitetit për të kuptuar dhe gatishmërisë për të parë situatat nga një këndvështrim tjetër. Dy persona mund të mos bien dakord, por sërish të kenë një bisedë konstruktive. Ky është një proces i pasurueshëm, që ndihmon rritjen personale dhe zhvillimin e inteligjencës emocionale.
Nga ana tjetër, debati i pavlefshëm është një betejë egosh. Ai nuk synon të zgjidhë, por të fitojë. Në këtë lloj komunikimi shfaqen elementë si:
- kundërshtim i menjëhershëm pa dëgjuar deri në fund,
- përdorimi i përgjithësimeve ekstreme,
- qëndrime mbrojtëse ose sulmuese,
- refuzimi i fakteve edhe kur ato janë të qarta,
- dëshira për të dominuar bisedën, jo për të kuptuar.
Ky lloj dialogu lë pasoja të dukshme te gjendja emocionale. Shumë individë raportojnë se pas përfshirjes në debate të tilla ndihen të lodhur, të tensionuar, të zhgënjyer dhe me ulje të vetëvlerësimit.
Pjekuria Emocionale- të dish kur të flasësh dhe kur të heshtësh
Një nga treguesit kryesorë të pjekurisë emocionale është aftësia për të zgjedhur betejat e duhura mendore. Jo çdo situatë kërkon reagim dhe jo çdo debat duhet çuar deri në fund. Pjekuria qëndron te vetëdija se paqja e brendshme ka më shumë rëndësi sesa dëshira për të pasur të drejtë.
Në shumë raste, largimi nga një debat nuk është shenjë dobësie, por zgjedhje e mençur për të mbrojtur shëndetin mendor. Fakti që dikush nuk e kupton perspektivën tuaj nuk do të thotë se ju gaboni. Mund të tregojë që pala tjetër nuk është e gatshme, e aftë ose e hapur për dialog të shëndetshëm. Ndaj, ruajtja e qetësisë dhe e energjisë emocionale është prioritet.
Si ndikon komunikimi i paefektshëm në Shëndetin Mendor
Komunikimi konfliktual i vazhdueshëm është një burim stresi që ndikon direkt në sistemin nervor. Ai mund të ndërtojë tension të brendshëm, rritje të ankthit, irritim, mendim të tepërt dhe rikthim të vazhdueshëm te bisedat konfliktuale. Në seancat e psikoterapisë shpesh evidentohen situata ku personi:
- e rrotullon bisedën në mendje për ditë me radhë,
- mendon çfarë duhet të kishte thënë ndryshe,
- ndjen faj, turp ose zemërim pas debatit,
- e ka të vështirë të shkëputet emocionalisht nga situata.
Këto shenja lidhen me procesin e ruminacionit mendor, ankthin social, frikën nga konfrontimi, si dhe me uljen e kufijve personalë.
Vendosja e kufijve në komunikim
Ndërtimi i kufijve të shëndetshëm është një aftësi e rëndësishme psikologjike. Kjo do të thotë të dini kur të angazhoheni, kur të tërhiqeni dhe si të mbani qëndrime që nuk dëmtojnë veten. Vendosja e kufijve përfshin:
- të mos diskutoni me njerëz që nënvlerësojnë mendimin tuaj,
- të largoheni nga bisedat që janë venomë emocionale,
- të mos justifikoni veten vazhdimisht,
- të ruani energjinë tuaj mendore dhe emocionale.
Shpesh, puna me psikologun ndihmon në zhvillimin e këtyre aftësive, sidomos te individët që e kanë të vështirë të thonë jo, të shprehin nevojat dhe të ruajnë qetësinë e tyre.
Si mund të ndihmojë Psikoterapia
Psikoterapia luan rol të rëndësishëm në ndërtimin e modeleve të shëndetshme të komunikimit dhe menaxhimit të emocioneve. Në Studio Psikologjike e Doktoreshë Sonila Hoxha në Tiranë, fokusi i terapisë qëndron te:
- rritja e inteligjencës emocionale,
- përmirësimi i aftësive komunikues,
- menaxhimi i ankthit dhe i reagimeve impulsive,
- zhvillimi i tolerancës psikologjike dhe mendimit fleksibël,
- forcimi i kufijve personalë dhe aftësisë për të zgjedhur paqen mendore.
Nëpërmjet procesit terapeutik, individët mësojnë të kuptojnë mekanizmat e reagimit, të ristrukturojnë mendimet, të ndryshojnë modelet e komunikimit dhe të mbrojnë shëndetin e tyre mendor nga situatat e panevojshme konfliktuale.
Zgjidhja Fillon nga Vetja
Ndryshimi nuk fillon duke bindur të tjerët, por duke punuar me veten. Të kuptosh pse ndihesh i detyruar të shpjegosh, të bindësh ose të fitosh një debat është pjesë e rritjes personale. Puna e brendshme është çelësi për të zgjedhur qetësinë mbi krenarinë dhe për të forcuar qëndrueshmërinë emocionale. Psikoterapia është një nga rrugët më të sigurta për të zhvilluar këtë pjekuri.
Nëse po përballeni me vështirësi në komunikim, me ankth, me mendim të tepërt, me tension emocional apo me situata që ju marrin energji, ndërhyrja profesionale është një hap i rëndësishëm drejt përmirësimit të mirëqenies suaj mendore.
Seanca live & online
Teams: studio.psikologjie
WhatsApp & Viber
