Mendimet negative të përsëritura dhe automatike, si t’i eliminoni ato
Jeta nuk është një proces mekanik, nuk ofron siguri. Askush nuk e di se çfarë do të nga një moment në tjetrin. Asgjë nuk mund të jetë e sigurt. Nëse e ardhmja do të ishte e paracaktuar nuk mund të kishte as lavdi as madhështi, ne nuk do të ishim asgjë tjetër veçse robotë. Nuk është e pazakontë të zhyteni në mendime të tmerrshme dhe të pamundura, kjo është ajo që ne bëjmë kur e fillojmë ditën me këmbën e gabuar dhe automatikisht mendojmë se gjithçka do të shkojë keq.
Ndër të tjera, frika nga e panjohura është absolutisht normale pasi është një emocion parësor i njeriut, i cili ka një bazë biologjike, një përgjigje spontane që rrjedh nga instinkti atavistik për të mbrojtur veten për të mbijetuar në mjedisin në të cilin ndodhemi. Në praktikë, truri ynë përgatitet për më të keqen për të mbrojtur veten.
Kjo do të thotë se frika nga më e keqja në një kontekst të caktuar mund të jetë një përgjigje e natyrshme, problemi fillon kur reagimi aktivizohet vazhdimisht dhe prek të gjitha fushat e jetës sonë.
Gjithmonë përgatitesh për më të keqen
Të jetosh në të tashmen duke imagjinuar skenarët më katastrofikë merr formën e një armiku të pakëndshëm: të menduarit katastrofik. Po, sepse ju torturon ditët duke ju detyruar të besoni se gjithçka do të shkojë gjithmonë keq.
Po i referohem pikërisht asaj spiraleje të negativitetit që të bën të imagjinosh se vetëm më e keqja do të ndodhë gjithmonë. Disa shembuj të thjeshtë: a keni pak dhimbje? Atëherë me siguri do të jetë një sëmundje e tmerrshme. A jeni pak vonë për punë? Ju do të pushoheni nga puna dhe nuk do të dini më si të paguani faturat. Po planifikoni një pushim në plazh? Do të ketë një cunami.
Nëse jeni të dominuar nga mendimi katastrofik, sa herë që ndjeni që zemra juaj rreh shumë fort, vështirë se do ta lidhni këtë simptomë me të pirën e një kafe pak më parë ose me të ecur shpejt në pesë minutat e fundit. Në të do të shihni fillimin e një ataku në zemër ose provën përfundimtare që po plakeni shumë shpejt
Fakti i trishtë është se parashikimet katastrofike përfundojnë të jenë profetike sepse ne vetë, në mënyrë të pavetëdijshme, jemi të shqetësuar për transformimin e tyre në realitet. Një person hipokondriak, për shembull, mund të përfundojë duke zhvilluar sëmundje më serioze pikërisht për shkak të stresit të vazhdueshëm të prodhuar nga katastrofizmi i tij.
Me pak fjalë, njëri mendim negativ pas tjetrit dhe në një kohë të shkurtër, do ta gjeni veten të goditur nga një ortek ankthi që shpesh shton sëmundjet tashmë të pranishme të tilla si ankthi,‘ paniku, migrena, zorra e irrituar…
Dhe stresi mund të rritet vetëm: nivelet e kortizolit në gjak rriten dhe rreziku i zhvillimit të problemeve shëndetësore ngrihet në qiell. Por, sado që të duken kërcënimet që imagjinoni, duhet të jeni të vetëdijshëm se ato janë vetëm produkte të kokës suaj.
Pse disa njerëz bllokohen në një rreth vicioz të mendimeve negative?
Përveç kushtëzimit tonë evolucionar, katastrofizmi është gjithashtu diçka që mësohet. Përvojat tona të fëmijërisë mund të lënë një gjurmë të thellë, veçanërisht nëse na kanë dhënë mesazhin se bota është një vend i rrezikshëm dhe armiqësor, kështu që ne duhet të jemi gati të mbrohemi në çdo moment.
Përvojat negative të jetës gjithashtu mund të lënë gjurmët e tyre, kështu që frika përgjithësohet për t’u bërë një model reagimi automatik. Pasi të vendoset ky model, mendimet katastrofike do të jenë gjithnjë e më të zakonshme dhe do të shkaktojnë një përgjigje intensive emocionale që do të na bëjë të ndihemi keq.
Si të parandalosh përsëritjen e mendimeve negative
Sfida e negativitetit fillon kur përgatitim meëndjen të reagojë ndaj mendimeve shqetësuese që na përshkojnë. Por si ta bëni? Ne mund ta bëjmë këtë duke praktikuar 4 mënyra për të luftuar të menduarit katastrofik të studiuara nga psikologë me përvojë.
Kontrollo mendimet e tua
Si mund të ndalojmë së bëri diçka që nuk e vërejmë derisa të jemi viktima të saj? Hapi i parë në parandalimin e ortekut të ankthit është të mësoni të njihni sesi zvarritet dhe shfaqet. Ne duhet të vëzhgojmë se si funksionon të menduarit tonë katastrofik (i cili funksionon në mënyrë unike për secilin prej nesh) për të kuptuar se si ta parashikojmë atë.
Sapo ta ndiejmë se na kalon nëpër kokë, duhet të praktikojmë duke vëzhguar se çfarë mendimesh krijon pa gjykuar vlefshmërinë ose vërtetësinë e tyre. Ne vetëm duhet t’i njohim dhe t’i vëzhgojmë me një shkëputje të madhe.
Mund të duket jashtëzakonisht e vështirë, veçanërisht në fillim, por ndërgjegjësimi dhe reflektimi janë dy aleatë fantastikë sepse na mësojnë të njohim atë që po ndodh brënda nesh pa u tronditur. Gjëja e rëndësishme është të ndërhyjmë në sinjalin e parë: nëse shfaqet negativiteti, le ta njohim atë dhe të distancohemi nga ai.
Gjej burimin
Edhe pse në valën e plotë të pesimizmit, ne duhet të përpiqemi të gjejmë burimin, shkëndijën origjinale që na detyron të mendojmë gjëra shqetësuese. Nga filloi rendi i mendimeve të këqija? Një argument me partnerin/en tuaj, një problem me fëmijët, një problem në punë apo një shqetësim ekonomik?
Sapo të zbulohet shkaku fillestar, koka qetësohet: ne e kuptojmë se shumica e mendimeve negative që vijnë në ortek janë joracionale dhe funksionojnë si barërat e këqija. Po, sepse ato janë si gjethe që rriten gjithnjë dhe për t’i eleminuar ato, ju duhet t’i shkulni rrënjët e tyre.
Përdor logjikën
Pasi të kemi gjetur burimin e të menduarit katastrofik, ne gjithashtu duhet të analizojmë shqetësimet që lidhen me atë problem. A e kuptuam që fluturimi na tmerron dhe fillojmë të mendojmë për katastrofat sa herë që hipim në aeroplan? Atëherë është koha për të përdorur logjikën për të qetësuar trurin.
Po, sepse ankthi dhe paniku vijnë kur ne jemi të detyruar të mbivlerësojmë mundësitë reale të rrezikut: për të siguruar veten, thjesht shikoni se sa shpesh ndodhin aksidente të mëdha dhe mendoni për probabilitetet.
A jemi të shqetësuar për shëndetin? Në vend që të marrim kohë, le të shkojmë menjëherë për të parë mjekun organik për të hequr çdo dyshim. Me pak fjalë: përdorni racionalitetin dhe reagoni = kombinimi fitues për të mos u mbytur në pesimizëm.
Këtu dhe tani
A po na vë akoma përpara mendimi katastrofik? Le të marrim frymë thellë dhe të sfidojmë bindjet tona. Le të pyesim veten: “A është ky kërcënim vërtet real tani?” Siç mësojnë shumë teknika të meditimit, ne duhet të përqëndrohemi vetëm këtu dhe tani.
Ne duhet ta kalojmë vëmendjen tek momenti i tanishëm, i vetmi që ne kemi fuqinë për të ndryshuar, kështu që ne i largojmë të gjitha mendimet për të kaluarën ose të ardhmen. E kaluara është e pandryshueshme, kështu që pse të shqetësohemi? E ardhmja nuk është ende këtu dhe nuk mund të bëjmë asgjë, kështu që pse të shqetësohemi? Pasi ta përballojmë ditën me praninë, duke i kushtuar vëmendjen tonë vetëm “këtu dhe tani”, mendimet negative do të zhduken. Puff!
Epo po: truri ynë mund të na bëjë të gjitha llojet e gjërave dhe mund të kthehet në një armik të vërtetë, por me disa përpjekje ne mund ta kthejmë atë në anën tonë.
Mendo për pasojat e ngjarjes. Përdor fjalët e duhura
Pasi aktivizohet mendja racionale, ne duhet të përpiqemi të mendojmë në mënyrë objektive për pasojat e mundshme të ngjarjes. Nëse treni është 10 minuta me vonesë, është shqetësim apo katastrofë? Cila është pasoja më e keqe e kësaj vonese?
Në disa raste mund të shkaktojë probleme serioze, por në shumicën e rasteve nuk do të jetë asgjë më shumë se një pengesë e thjeshtë. Katastrofistët duhet t’i kushtojnë më shumë vëmëndje fjalëve që përdorin sepse përfundimisht do të ndikojë në botëkuptimin e tyre.
Prandaj, është e rëndësishme të vendosni gjërat në perspektivë dhe të përdorni fjalët e duhura për të vlerësuar situatat dhe pasojat e tyre, duke shmangur tendencën për të përdorur terma katastrofikë. Një teknikë për të eleminuar mendimet katastrofike është të mendoni se çfarë do t’i thonim një personi që po përjeton diçka të ngjashme, ka të ngjarë që fjalët tona të jenë më pajtuese dhe më qetësuese sesa ato që do t’i thoshim vetes.
KUJTO…
Shqetësimi nuk është magjik dhe nuk do t’ju ndihmojë të zgjidhni problemet. Mendimet janë vetëm ide, imazhe mendore, fjalë, dialogë të brendshëm: jo realitet. Të shqetësohesh shumë për diçka që ndoshta nuk do të ndodhë nuk ka kuptim; mos e humbisni jetën tuaj të çmuar me mendime që ju shkarkojnë të gjithë energjinë. Dhe nëse mendimet negative vazhdojnë t’ju bëjnë të pavlefshëm pavarësisht përpjekjeve tuaja më të mira, mos e nënvlerësoni mundësinë për të parë një psikolog. Një rrugë psikoterapeutike shtëzgjidhja më e përshtatshme për të eksploruar dimensionet themelore që dominojnë mendimet katastrofike.
Kush përpiqet për kuptuar problemet e tij, nuk është i çmëndur por shumë i zgjuar. Të gjithë kemi probleme, por kush i drejtohet psikologut dëshiron ti zgjidhi ato!
Këshillimi me psikologun të ndihmonë të përballesh me çdo gjë dhe të ringrihesh! Konsulta e një psikologu është një mënyrë efektive, e përshtatshme për të marrë ndihmë në lidhje me shumë çështje; si depresion, stres, atakpaniku, ankth, probleme personale, probleme me fëmijët, një moment i vështirë për tu kaluar apo marrëdhënia në çift, çështjet e karrierës, vetë respekt, dhe shumë fusha të tjera të jetës.
#PSIKOTERAPIA është zgjidhja dhe është për të gjithë, sepse ne jemi njerëzor, jo të pamposhtur dhe as të përsosur, ne të gjithë kalojmë nëpër periudha të vështira dhe nuk dimë gjithnjë se si ta zgjidhim vetë.
Në situata të shqetësimit figura e psikologut ne Tiranë jep një ndihmë konkrete dhe efektive. #Kërkokonsultëntëndepsikologjiketirane
Konsultat pranë studio tonë psikologjike ofrohen live & online
Merrni mbështetje dhe udhëzime të nevojshme për të filluar një ndryshim. Si Psikologe e liçencuar Tirane nga Urdhri i Psikologut, përveç shërbimit online skype, viber, whatsApp me video call, ju pres edhe në studio time psikologjike, ku për më shumë se 16 vjet dëgjoj dhe ndihmoj njerëzit konkretisht për të dalë nga situata të vështira, për të rimarrë jetën në duart e tyre.
